تولد آبکاری در ایران و جهان
اشکانیان قومی ایرانی بودهاند که در زمان حکومت خود بر ایران باستان و کشورهای همسایه یکی از بزرگترین امپراطوری های جهان را بهوجود آوردهاند آنها خود را حامی فرهنگهای متنوعی که فتح کرده بودند میدانستند اسناد تاریخی کشف شده در طول قرنها مانند سکهها و جامهای شاخ شکل و تکههای سفال شکسته شواهدی بر دستاوردهای فرهنگی و تمدن عظیم اشکانیان میباشد. در حفاریهای باستانشناسی 1936 میلادی که در اطراف پایتخت باستانی اشکانیان صورت گرفت اشیاء جالب توجهی مانند کوزههای گلی و استوانههای مسی وسیلههای آهنی که کاربردشان در آن زمان کاملا ناشناخته بود یافت شدند اندک مدتی پس از این کشف شگفتانگیز دانشمندان اظهار کردند اشکانیان از چنین وسایلی بهعنوان باطری الکتریکی برای ایجاد لایههای فلزی استفاده میکردند اشکانیان بهعنوان یکی از پیشروان آبکاری الکتریکی امروزی شناخته شدهاند. نویسندگان در مقالهای در سال 1986 تحت عنوان (توسعه و تغییرات فرضیههای در علم الکتروشیمی) دیدگاه خود را در مورد هنر آب کاری اشکانیان چنین بیان میکنند «اشکانیان که بینالنهرین را در سال 141 قبل از میلاد فتح کرده و برای قرون متمادی بر آن حکومت کردهاند متخصصان واقعی آب طلاکاری بودهاند پوششهای طلایی آنها بسیار خالص و درخشان هستند و ما اکنون فقط با روشهای جدید آبکاری الکتریکی میتوانیم چنین پوششهایی را ایجاد کنیم.
این محقق نتیجه مطالعات و آزمایشهای مربوط به تواناییهای آبکاری باطری اشکانی را در سه مقاله به عنوان باطری اشکانی و آب طلاکاری زرگران» در سالهای 1987 و 1993 به چاپ رساندند.
آبکاری چیست وچگونه توسعه یافت؟
مجموعه فرآیندهایی که تحت آن سطح قطعات فلزی یا غیرفلزی با لایههایی از فلز یا غیرفلز جهت دستیابی به سطوح مناسب برای کاربردهای صنعتی و صنعتی تزئینی و کاهش هزینه تولید انجام میگیرد آبکاری گویند.
همانگونه که از اسم این فرآیند پیداست در این تکنیک فلز احیاء شده در کاتد منجربه تولید لایه آبکاری میگردد بطوریکه در کتابهای فنی در رشته شیمی صنعتی ذکر شده است ابتدا در 2500 سال قبل انجام آزمایشاتی برای نشاندن ذرات فلز روی چوب و چرم و پارچه انجام شده که اولین بهره برداری روی فلز و نتیجهگیری در سال 1680 میلادی یعنی پیش از سه قرن پیش ابتدا در کشور سلطنتی انگلستان توسط دکتر ویلیام ژِیلبرت پزشک دربار سلطنتی آزمایش شد و در سال 1773 توسط ویلهم پفانهاوزر معروف به مسترپوف (POVI) برای اولین بار مدالهای دربار سلطنتی انگلستان با روش آبکاری انجام شد که مورد استقبال هم قرار گرفت و ماکس اشلوتر پرفسور افتخاری گالوانوتکنیک اولین آبکاری براق نیکل و قلع را پایهگذاری نمود و از آن تاریخ به بعد شیمیدانان در سراسر جهان به مطالعات خود در این رشته ادامه دادهاند تا اینکه در سال 1800 بدست شیمیدان معروف بنام فرانکلین این روش تکمیل و برنامهریزی شد و جهت استفاده کامل آن به دنیای صنعت آن روز ارائه گردید و تا به امروز لابراتورهای بزرگ تجسسی کشورهای صنعتی پیشرفته هر روز در تحقیق و روشهای نوین و جدیدتری بودهاند و نظرات آزمایش شده خودشان را بهطور کامل در بولتنهای صنعتی منتشر کردهاند تاریخچه این صنعت در ایران بصورت صنعتی بهموجب اطلاعات بدست آمده حدود 70 سال قبل میرسد که این صنعت توسط مرحوم احمد شهاب لولاگر در خیابان خیام بهطور کاملا مقدماتی در یک کارگاه کوچک فقط با آب نیکلمات افتتاح گردید و بعد به مرور از سال 1320 کارگاههای آبکاری دیگری بنامهای مائوک، رنگین، هدایت ، یکی پس از دیگری مشغول به فعالیت شدهاند.
امروزه این صنعت در دنیا خدمت بزرگی به تولیدکنندگان و صنایع کرده است بصورتیکه اگر آبکاری نبود قریب به اتفاق کارگاهها و کارخانهها و صنایع کشورها بایستی تعطیل میشدند.
صنایعی که به صنعت آبکاری وابسته اند.
1-صنایع هواپیمایی و وهلی کوپترسازی و ماهواره
2- صنایع خودروسازی
3- صنایع لوازم خانگی در ساخت تلویزیون، یخچال و آبگرمکن پلوپز و …
4- صنایع مخا برات در ساخت تلفن و کابل و انتقال نیرو
5- صنایع موتورسیکلت و دوچرخهسازی
6- صنعت ساختمان در ساخت و تولید آشپزخانه درب و پنجره
7- صنایع پزشکی و دندانپزشکی
8- تولیدکنندگان ابزار آلات
9- تولیدکنندگان شیرآلات بهداشتی و ساختمانی
10- صنایع برقی در تولید کلید و پریز و …
11- صنایع بستهبندی در ساخت و تولید قوطیسازی و …
12- صنایع نفت و پتروشیمی
13- صنایع پیچ و مهره
14- سازندگان ابزار دقیق
15- صنایع روشنایی در ساخت و تولید لوستر و …
16- صنایع سنگین (فولاد و مس و …) در تولید انواع ورقها
17- منسوجات
18- و غیره …
منبع مجله صنعت آبکاری